Shells and Pebbles
Interesting finds on the shores of the history of science and the humanities
-
Adolphe Quetelet: a statistical method for all
Statistics form the methodological basis of a large variety of disciplines, from humanities to the natural sciences. These statistical methods have their roots in nineteenth-century statistical thinking. Statistical thinking in the nineteenth century could mean different things for different thinkers. We recognise three main trends. First, the practitioners of state sciences, who were called statisticians,…
-
Een intrigerende biografie over een gemankeerde psychiater. Het problematische leven van Piet Kuiper (1919-2002)
Een recensie van Koen Hilberdink, Strijd om de ziel. Het leven van P.C. Kuiper (1919-2002) in de psychiatrie, Uitgeverij van Oorschot, 352 blz. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw leerden vrijwel alle studenten geneeskunde (en andere opleidingen) het vak psychiatrie via twee boeken van hoogleraar Piet Kuiper: Neurosenleer en Hoofdsom der…
-
Echoes of the Convent: Report of the 9th History of Science and Humanities PhD Conference, 2023
On a sunny Thursday morning in April, it was finally happening again. The bi-annual PhD conference on the history of the sciences and humanities brought together twenty-five young researchers from Belgium and the Netherlands at the beautiful Soeterbeeck Abbey. After the 8th edition in 2021 was held online, we were very happy to be greeted…
-
Astrophotography and the Founding of the Astronomical Institute in Amsterdam
After more than a decade of working in Berlin and Bremen as one of the main theorists of the German Social Democratic Party, Anton Pannekoek (1873-1960) was excited when, in 1918, he was offered the position of assistant director of the Leiden Observatory, where he could pursue his old passion of astronomy. The conservative Dutch…
-
Turning Tides: Flow
Dear readers, We are very happy to introduce ourselves as the new editorial team of Shells and Pebbles! With great enthusiasm we will be taking over from Jeroen, Iris, Jorrit and Sjang. First of all, we would like to thank the outgoing editors. We appreciate their work enormously and hope to carry on their legacy…
-
Turning Tides: Ebb
Shells&Pebbles launched ten years ago today. The first piece, by Floris Solleveld, featured a frontispiece from Lyell’s Principles of Geology: a view of the shore at Puzzuoli. It draws the eye to the shells and mussels remaining after the water first rose to submerge an ancient marketplace, then retreated again. An evocative image, but like…
-
Moet dit een geschiedenis verbeelden?
Geschiedenis met een persoonlijk tintje van de uitgeverij SUN 1969-1983 Door Jan Huurman Rondom het tweede lustrum van de Socialistische Uitgeverij Nijmegen (SUN) verscheen in 1979 het imposante gedenkschrift over het korte en heftige leven van schrijver en vertaler Pé Hawinkels. In deze gefragmenteerde biografie onder de intrigerende titel ‘Moet dit een wereldbeeld verbeelden?’ eren…
-
Telescope Celebrity Culture
On 11 July 2022, the wait was finally over. In a carefully choreographed presentation, the President of the United States himself revealed the first image made by the James Webb Space Telescope (JWST): a ‘deep field’, showing galaxies from the infancy of the universe. The next day, several more images were released, including the stunning…
-
Druk, druk, druk
Verslag van het publiekscongres ‘Academische werkdruk in historisch perspectief’ Op vrijdag 8 oktober 2021 vond in Leiden het publiekscongres van Gewina plaats, georganiseerd door Dirk van Miert en Herman Paul. Het thema was ‘academische werkdruk in historisch perspectief’, maar het duurde niet lang eer de eerste opmerking over de actualiteitswaarde van dit onderwerp viel. Marieke…
-
Voorbeeldige dubbelbiografie
Recensie van: Margriet van der Heijden, Denken is verrukkelijk. Het leven van Tatiana Afanassjewa en Paul Ehrenfest (Amsterdam: Prometheus 2021). De hoofdzaken over Lorentz’ opvolger als hoogleraar theoretische natuurkunde, Paul Ehrenfest, zullen de meeste lezers van ‘Shells & Pebbles’ wel zo’n beetje voor ogen hebben. De begenadigde docent die in Leiden hele voorraden briljante leerlingen heeft gevormd…
-
Henry Oldenburg’s Fear of the Post
Henry Oldenburg (c.1619-1677) had many things to be afraid of. He was perpetually short of money, he was once imprisoned on spurious grounds as a potential spy, and like most seventeenth-century people he lost numerous friends and family to communicable diseases. One other fear, though, recurs in the many letters he sent throughout his life:…
-
Earth’s History Beyond Geology
Lydia Barnett, After the Flood: Imagining the Global Environment in Early Modern Europe (Johns Hopkins; Baltimore, MD, 2019). Pratik Chakrabarti, Inscriptions of Nature: Geology and the Naturalization of Antiquity (Johns Hopkins; Baltimore, MD, 2020). In the epoch of the Anthropocene, geology has acquired new standing. Its practitioners not only unearth our planet’s past, they also…
-
How can historians become authors of the future?
On an unusually snowy Thursday morning in The Netherlands, we attended a special meeting titled “Rethinking History in the Anthropocene,”which took place as part of the History of Knowledge seminar series at Utrecht University. Organizers Lukas Verburgt and Elske de Waal assembled perspectives from numerous disciplines and from around the world to showcase the prospects…
-
Making sense of conflicts in science
The history of science is littered with fierce and bitter conflicts. Historians of science have generally shown a strong interest in such personal vendettas. This is not merely because they impart a human interest to their narratives, but also because of their revelatory nature. These clashes often bring into the open thoughts and feelings that…
-
Nieuw licht op Zernike?
Eigenlijk was ik die morgen, enkele weken geleden, bij de Bijzondere Collecties in de Universiteitsbibliotheek Groningen van plan de eerste jaargangen van de Universiteitskrant (UK) door te nemen (in september bestaat de UK een halve eeuw en dat is wel een publicatie waard), maar het liep een beetje anders. Terloops informeerde ik namelijk ook nog…
-
Een halve eeuw orgaantransplantaties in Groningen
Kroniek van multidisciplinair samenwerken zonder goden Orgaantransplantaties hebben altijd tot de verbeelding gesproken. In de Griekse mythologie komen wezens voor (Minotaurus en Kentaur) die samengesteld zijn uit menselijke en dierlijke onderdelen. Later zijn het de patroonheiligen Cosmas en Damianus die een been van een overleden Moor transplanteren. Toen de droom in de huidige tijd werd…
-
The Male Pill: Reflections on Gender and Social Construction
“The Pill” is the most common contraceptive used by women in Western countries, and certainly the most high-profile one.[1] The Pill combines ease of use (daily oral administration of a small capsule) with high contraceptive effectiveness (more than 99% with correct use). In 2010, both scientists and journalists celebrated the fifty years of the Pill,…
-
Corona zonder eigenschappen
Het coronavirus houdt zich niet aan de landsgrenzen, het heeft geen paspoort, houdt zich niet aan de grondwet en trekt zich niets aan van drukte op De Dam. Deze trits uitspraken van premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge somde Arjen Lubach zondag 4 oktober 2020 op. Daarmee deed hij de rake observatie dat…
-
On the other hand. On Ambidexterity of Knowledge
This blogpost is followed by a brief interview with the author. Acknowledgement: This piece, its style and reasoning, is indebted to historian of science Michel Serres. This story is oft-told: With our hands we point to the places in the world, where we want to invest the attention of others. “Show it to me,” demanded the person who wanted to found a claim of knowledge…
-
Aan de vergetelheid onttrokken: Paul de Kruif
Frank Huisman, hoogleraar geschiedenis van de geneeskunde te Utrecht, heeft in 2013 een viertal argumenten of drijfveren voor het bedrijven van zijn vakgebied beschreven: 1) als hulpmiddel bij academische vorming (‘Bildung’); 2) als hulpwetenschap voor de geneeskunde; 3) als politiek instrument; en 4) als (culturele) betekenisgever.[1] Hij illustreert elk van deze vier drijfveren met markante…
-
De opkomst van de universitaire campus in Nederland, 1945-2020
Nu de universiteitsgebouwen in Nederland er verlaten bijliggen vanwege de coronapandemie – en geschikt worden gemaakt voor de anderhalvemetersamenleving – breekt een nieuw hoofdstuk aan in de roerige geschiedenis van de universiteitscampussen in de afgelopen decennia. Universiteiten zijn al enige tijd volop bezig met renovatie, sloop en nieuwbouw, vaak op basis van uitgesproken ideeën over…
-
The far-side of scientific funding: why you should publish your rejected grant application
When the astronomer Tycho Brahe gifted his book Astronomiae Instauratae Mechanica (1598) to the Republic of Venice, he strongly hoped that it would move the city to write out a decree supporting his travels for astronomical observations. Tycho had left his motherland Denmark after the new ruler Christian IV withdrew his patronage of the research…
-
Feiten of Daadzaken?
In de nasleep van de door Donald Trump gewonnen Amerikaanse presidentsverkiezingen ontstond er een hoogoplopende discussie over ‘alternatieve feiten’.[1] Veel wetenschappers voelden zich door de overwinning van Trump in het nauw gedreven, en richtten zich massaal op tijdens de wereldwijde March for Science. De marcherende bondgenoten van de wetenschap gingen vooral de straat op ter…
-
Observing an earthquake in 1734
On Friday October 25th 1734, between three and four at night, an earthquake hit Sussex County in the South of England. Several days later, a local Duke named Charles Lennox wrote a letter to the Royal Society of London in which he reported on the various observations of the earthquake he had collected. The Royal…