Shells and Pebbles
Interesting finds on the shores of the history of science and the humanities
-
A Dutch national museum that was never meant to be
By Robert-Jan Wille In the 1870s, after the Franco-Prussian war, the art and sciences budget of the Netherlands increased dramatically. If the Dutch ever had an Victorian age in which some dreamt of cathedrals of science, it was then. In 1872-3 nearly 1,5 million guilders (quite a lot at that time) was reserved to upgrade…
-
Heisenberg en zijn fout: catastrofale gevolgen voor het Duitse atoombomproject?
Door Anne van der Linden Onder leiding van de Verenigde Staten werden de eerste atoombommen ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook Duitse wetenschappers hielden zich in deze periode bezig met het ontwikkelen van een atoombom. Het mag duidelijk zijn dat ze hier niet in slaagden. De Nobelprijswinnaar Werner Heisenberg was een van de wetenschappers die…
-
The (forgotten) Dutch attempt to stimulate IT education
By Katrin Geske In January 1984, three ministries, the Ministry of Economic Affairs, the Ministry for Science and Education, and the Ministry for Agriculture and Fishery[1] established a policy for stimulating information technology (IT) made in the Netherlands: the Information Technology Incentive Plan (the Dutch name was INformatica StimuleringsPlan, hereafter INSP). In this program, the…
-
Discussie: Professionals, leken en traumatische geschiedenis
Door Hans Schouwenburg In het geval van gezellige schapengeschiedenis mogen academische historici en geïnteresseerde niet-academici de barrières tussen hun werelden best doorbreken. Onder het genot van een lekker kopje koffie kunnen beide groepen dan samen nadenken over de beantwoording van historische vragen. In andere gevallen heeft het onderscheid tussen professionals en leken echter wel zin,…
-
De krant over wetenschap: 15 jaar later
Door Jeroen Bouterse ‘Apenvaccin mogelijk basis voor hiv-medicijn’; ‘Kleine vleermuis onthult geheim van een lang leven’. Vraagt u zich bij dit soort kopjes, en de bijbehorende artikelen, ook wel eens af wat er later van wordt? Ik heb het alvast uitgezocht.
-
Schapen, academici en liefhebbers
Door Jesper Oldenburger Geschiedenis en geschiedschrijving zijn zeker niet enkel en alleen binnen de academische muren gehuisvest. Geschiedenis is populair en talloze niet-academici houden zich momenteel, zowel op individuele basis als binnen een historische vereniging, bezig met het verleden. Naar aanleiding van een recente trip naar het schapeneiland Texel bespreek ik de verhouding tussen academische…
-
The Power of Technology: Computing Equality in the 1980s (and How it Failed)
By Katrin Geske Realizing the demands of a modern state – think for instance of complex social security or tax systems – takes more than just a good idea and the intention to make it happen. The role of fully automated systems has increased immensely over the past 50 years and their importance was (and…
-
Of Embryos and Transmutation IV – there and back again
By Robbert Striekwold Throughout the 19th century, ideas concerning embryonic and species development were joined together in a unification that many biologists took to be self-evident. Near the end of that century they split up, however, and embryology was largely left out of the Modern Synthesis of Darwin and Mendel. That is, until several spectacular…
-
Following the Rule(s): Authority and Originality in Medieval Monastic Thought
By Lieke Smits Until the middle of the twentieth century, scholars assumed that in medieval culture authority (auctoritas) was deemed more important than originality.[1] The often-quoted expression attributed to Bernard of Chartres (d. after 1124), master in the cathedral school, that his fellow scholars were like dwarfs standing on the shoulders of giants has certainly…
-
Positivisme en pianomuziek. De wankele vriendschap van Friedrich Nietzsche en Gabriel Monod
Door Camille Creyghton Gabriel Monod is enkel nog onder historici een enigszins bekende naam. Bij wie van hem gehoord heeft, roept hij waarschijnlijk associaties op met woorden als ‘positivisme’, ‘Revue historique’, en misschien met ‘seminarieonderwijs’. Daarmee houdt het wel op. Voor Friedrich Nietzsche is dat heel anders. Historici lezen van hem vooral zijn tweede oneigentijdse…
-
Herfstvakantiedienstregeling / No post today
jeroenbouterseDoor een foutje in de redactiekalender is er vandaag geen artikel. Volgende week gaat Shells&Pebbles weer verder! // Due to a mistake in our schedule, there is no blog update today. We will be back next week!
-
Sinclair Lewis’ Arrowsmith: Why everyone should read this 1925 medical novel
By Noortje Jacobs For my research, I came across the Pulitzer Prize winning novel Arrowsmith, written by Harry Sinclair Lewis (1885-1951) in 1925 and based upon the experiences of the (by now) famous bacteriologist Paul de Kruif (1890-1971). One of the most widely read medical novels of the twentieth century, Arrowsmith has often been lauded…
-
Philips’ Popular Manikin: Public Anatomy and Gender Stereotypes around 1900
By Simone Schleper Around 1800, the audience for anatomical knowledge was small and fairly elite. After the Anatomy Act of 1832 had put an end to the murders committed to procure bodies for dissection, the public image of anatomy became significantly less dreadful. In the following decades, popularizers, exhibitors, and publishers found ever more innovative…
-
Venster op de negentiende eeuw; of, een leven lang leren met Bouvard en Pécuchet
Door Daan Wegener Bouvard et Pécuchet (1881), Flauberts onvoltooide roman over twee mannen van middelbare leeftijd die zich toeleggen op een leven lang leren, biedt een uniek venster op de negentiende eeuw. Het is tegelijkertijd een miniatuur van de negentiende-eeuwse wetenschap, een lachspiegel waarin alle kennis verdraaid wordt, en een serieuze reflectie op contemporaine intellectuele…
-
Varkenssteden in Boedapest
Door Steven van der Laan In de kersteditie van landbouwblad De Veldbode verscheen in 1904 een klein artikel getiteld “De grootste varkensmesterij van Europa”, over een onwaarschijnlijk grote varkenshouderij in Boedapest. Dat er in die tijd varkenshouderijen op industriële schaal bestonden, is algemeen bekend: beroemd zijn de Union Stock Yards in Chicago, die in die…
-
Of Embryos and Transmutation III – Darwinian recapitulations
By Robbert Striekwold The name that is most often associated with recapitulation is that of Ernst Haeckel, who believed that the study of embryos provided the best means of reconstructing evolutionary history. In this he took his cue from Darwin, who wrote in 1860 that embryology was the “strongest single class of facts in favour…
-
Een boomdiagram uit 1817
Door Floris Solleveld Soms is facebook nuttig bij je onderzoek, en niet alleen als afleiding. In december postte ik een schema uit Johannes Kinkers Inleiding tot eener wijsgerige algemeene theorie der taalen (1817), met als toelichting: “Universal Grammar or something like it as it was in 1817”. Een bevriende linguïst reageerde: “Stuk leesbaarder dan die…
-
Incredibly Obscene Research in the Age of Purity: Four Pioneering Studies on Toilet Graffiti
By Hans Schouwenburg In a previous article I showed how fraternity students in the Utrecht University Library use phallic symbols to define their mutual identity vis-à-vis other groups. This time, I will look at the researchers who have studied toilet graffiti. I will review four pioneering studies on the subject that were published in the…
-
Het Gulden Cabinet. Luxe, kunst en kennis in vroegmodern Antwerpen
Door Marlise Rijks Een zomerse dag in Antwerpen betekent volle bierterrassen, de schittering van de zon op de Schelde, en de onvermijdelijke massa’s winkelende mensen die zich uitleven in de ‘solden’ (opruiming). Wie deze zomer de Scheldestad bezoekt en wil weten waar zeventiende-eeuwse Antwerpenaren hun geld aan uitgaven, moet eens een kijkje nemen in museum…
-
Of Embryos and Transmutation. Part II – Malformations and Abortions
By Robbert Striekwold Theories of recapitulation arose in the late 18th but came to full bloom in the early 19th century. The common feature of such theories was the idea of a strong relationship between embryonic and species development. Such views were popular especially among the German Naturphilosophen, whose worldviews proved highly conductive to recapitulationist…
-
Het verborgen verhaal van Hugenholtz. Hoe een buitengewoon begaafde psychiater is vergeten
Door Susanna Bloem Stoffige boeken verzamelen zich in kringloopwinkels. Daar wagen ze een laatste poging de ideeën die ze herbergen kenbaar te maken aan de wereld. Ik zie die boeken als versleten dragers van betekenis. Ze wachten op een toevallige voorbijganger die ze weer oppoetst en hun ideeën redt van de vergetelheid. Op een regenachtige…
-
Joints of meat or delicate dishes: diverging paths in English and French cuisine
By Rosa Runhardt It’s become a platitude that the French live to eat, whereas the English eat to live. Visitors to both regions certainly remark on the French cuisine’s joie de vivre and the English’s plain fare. A look at the history of food, particularly of the aesthetic matters of taste and preference, shows that…
-
Aristoteles als kladpapier
Door Susan Derksen Er zijn lezers die zich er stevig aan ergeren: je leent een boek bij de bibliotheek, slaat het open en moet dan constateren dat een vorige lener er een meer interactieve relatie met het materiaal op na hield dan jij had willen beleven. Uitroeptekens, pijlen, trefwoorden, onbedoeld vervelend pedante correcties: typisch ergernissen…
-
Of Embryos and Transmutation Part I – A Genealogy of Evolution
By Robbert Striekwold Ideas concerning species transformation and embryonic development enjoy a long and quirky history of perceived parallels and cross-pollination. In the first and introductory part of this series, I will take a look at the etymology of the word ‘evolution’ in biology. It entered the field as a term in embryology in the…