Shells and Pebbles

Tag: 20ste eeuw

  • ‘Everybody say Pannekoek!’

    ‘Everybody say Pannekoek!’

    “Everybody say Pannekoek!’ ‘PENNNNEECOOOOKK’ ‘And again!” Emeritus-professor Ed van den Heuvel klom dapper op het muurtje in de tuin van het Trippenhuis van de KNAW om een uniek gezelschap te vereeuwigen. Rondom astronoom en socialist Anton Pannekoek (1873-1960) hadden zich op 9 en 10 juni wetenschaps-, kunst- en politiek historici, filosofen, kunstenaars en astronomen verzameld…

  • How do you write?

    Door Timo Bolt In mijn vorige bijdrage aan Shells & Pebbles, getiteld ‘why do you write?’, schreef ik over een ingezonden brief die onder diezelfde kop in 1976 werd gepubliceerd in The Lancet. De auteur, de Ierse arts J.B. Healy, vroeg zich daarin af waarom er zo ‘monsterlijk’ veel artikelen in medische tijdschriften werden gepubliceerd.…

  • “Why do you write?”

    Door Timo Bolt Tijdens mijn onderzoek naar de (voor)geschiedenis van evidence-based medicine stuitte ik min of meer bij toeval op onderstaande brief in the Lancet van 24 januari 1976. Why do you write? Sir, – The number of medical papers published is monstruous large. How much has one really learned from last year’s erratic efforts…

  • Wie heeft de grootste?

    Wie heeft de grootste?

    Door David Baneke De geschiedenis van de moderne sterrenkunde wordt vaak beschreven aan de hand van een opeenvolging van steeds grotere telescopen. Niet zelden lijkt het zelfs op een wedstrijd: wie heeft de grootste? Ook astronomen zelf spreken vaak in die termen – kijk maar eens op de website van enkele grote astronomische organisaties (ESO,…

  • Heisenberg en zijn fout: catastrofale gevolgen voor het Duitse atoombomproject?

     Door Anne van der Linden Onder leiding van de Verenigde Staten werden de eerste atoombommen ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook Duitse wetenschappers hielden zich in deze periode bezig met het ontwikkelen van een atoombom. Het mag duidelijk zijn dat ze hier niet in slaagden. De Nobelprijswinnaar Werner Heisenberg was een van de wetenschappers die…

  • De krant over wetenschap: 15 jaar later

    Door Jeroen Bouterse ‘Apenvaccin mogelijk basis voor hiv-medicijn’; ‘Kleine vleermuis onthult geheim van een lang leven’. Vraagt u zich bij dit soort kopjes, en de bijbehorende artikelen, ook wel eens af wat er later van wordt? Ik heb het alvast uitgezocht.

  • Schapen, academici en liefhebbers

    Schapen, academici en liefhebbers

    Door Jesper Oldenburger Geschiedenis en geschiedschrijving zijn zeker niet enkel en alleen binnen de academische muren gehuisvest. Geschiedenis is populair en talloze niet-academici houden zich momenteel, zowel op individuele basis als binnen een historische vereniging, bezig met het verleden. Naar aanleiding van een recente trip naar het schapeneiland Texel bespreek ik de verhouding tussen academische…

  • Varkenssteden in Boedapest

    Varkenssteden in Boedapest

    Door Steven van der Laan In de kersteditie van landbouwblad De Veldbode verscheen in 1904 een klein artikel getiteld “De grootste varkensmesterij van Europa”, over een onwaarschijnlijk grote varkenshouderij in Boedapest. Dat er in die tijd varkenshouderijen op industriële schaal bestonden, is algemeen bekend: beroemd zijn de Union Stock Yards in Chicago, die in die…

  • Het verborgen verhaal van Hugenholtz. Hoe een buitengewoon begaafde psychiater is vergeten

    Door Susanna Bloem Stoffige boeken verzamelen zich in kringloopwinkels. Daar wagen ze een laatste poging de ideeën die ze herbergen kenbaar te maken aan de wereld. Ik zie die boeken als versleten dragers van betekenis. Ze wachten op een toevallige voorbijganger die ze weer oppoetst en hun ideeën redt van de vergetelheid. Op een regenachtige…

  • De vooruitgang van de wetenschapsgeschiedenis: een terugblik

    De vooruitgang van de wetenschapsgeschiedenis: een terugblik

    Door Floor Haalboom Twee quizvragen voor je verder klikt: van wanneer en van wie zijn deze woorden? “Newton’s betekenis voor de natuurwetenschap ligt ongetwijfeld in de door hem behaalde resultaten in astronomie, mechanica en optica. Het getuigt echter van een tekort aan historisch inzicht als men alleen dit deel van zijn werkzaamheid ernstig neemt en…

  • Hysterische arbeiders en nerveuze burgers. Willy Hellpachs ‘Nervenleben und Weltanschauung’.

    Door Jeroen Bouterse Soms zijn psychiaters eigenlijk ook cultuurfilosofen. Dan gaat het niet alleen over hedendaagse cultuurcritici als Dirk de Wachter of Theodore Dalrymple, maar ook over de Duitse ‘zenuwarts’ Willy Hellpach (1877-1955). Die vond een blik op alleen het fysiologische aspect van de kwalen van zijn patiënten duidelijk te beperkt, en verdiepte zich daarom maar grondig in…